Siret-i Enbiyâ derslerimizde Hz. Mûsâ’ya ilk vahyin geliş sahnesine ulaştık. Muhammed Emin Yıldırım hocamız, bu hafta “Muhteşem Buluşma Muhteşem Sahne” serlevhasının altında, peygamberler silsilesi içerisinde hiç kimseye nasip olmamış bu mühim sahneyi ayetlerin ışığında bize anlattı. Özellikle Hz. Mûsâ’nın neden böyle bir mükâfata mazhar kılındığını, bu ilk vahiy sahnesinin nasıl anlaşılması gerektiğini önemli mesaj ve vurgularla bizlere izah etti.
Dersten Cümleler
Tarihlerin Cemaziyelahirin son sürecine girdiği, adım adım Receb-i Şerif’e yaklaştığımız şu zaman dilimlerinde Kur’ân’ın bize anlattığı örnek ve ideal şahsiyetlerden biri olan Hz. Mûsâ’nın hayatındaki yürüyüşümüz devam ediyor.
Hz. Mûsâ’nın tam 10 yıl süren Medyen hayatından şunları görüp öğrendiğini çıkarabiliriz:
1. Saray ortamından çıktı; hayatın içerisine dâhil oldu.
2. Mısır’ın korku zemininden kurtuldu; Medyen’in emniyet iklimine kavuştu.
3. Kavmi olan İsrâiloğulları’nın hallerini çok daha iyice anladı.
4. Hiçbir yerde elde edemeyeceği bir peygamber tecrübesinin muhatabı oldu.
5. Hz. Şuayb’tan özellikle emanet, ehliyet, liyakat ve adalet adına çok önemli mesajlar aldı.
6. Güzel bir ailenin güzel bir damadı olma şerefini elde etti.
7. İdeal aile ortamını Hz. Şuayb’ın üzerinden iyice öğrenerek ideal bir aile reisi oldu.
8. Hz.Şuayb’ın kendisine verdiği âsâ ile çobanlık hayatına başladı.
9. Beden, kalp ve ruh gelişimini iyice tamamladı ve ağır yükleri omuzlayacak bir kıvama geldi.
10. Bildiği İbranice ve Kıptice dillerine Arapça dilini de ekledi.
Görüldüğü üzere Hz. Mûsâ, Medyen’de kaldığı 10 yıl boyunca çok ciddi bir bilgi, ilim, tecrübe kazandı. Artık peygamberlik gibi ağır bir yükü yüklenecek biri olarak hem hazırlık sürecini hem olgunlaşma sürecini tamamladı.
Sorulması gereken 2 soru:
1. Hz. Musa kaç kişi ile yola çıktı?
2. Hz. Musa nereye doğru yola çıktı?
Hz. Musa kaç kişi ile yola çıktı?
Hz. Mûsâ, Tûr-i Sînâ’da gördüğü ateşe doğru yürürken ailesine ne dedi?
قَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُٓوا / “Ailesine dedi ki: siz burada durun.”
Çıkış babında; “Hz. Mûsâ’nın o sırada Gerşom ve Eliezer adında iki tane oğlu olduğu söyleniyor.” (Çıkış 2:22; 18:4)
Eğer Hz. Mûsâ’nın 2 çocuğu varsa ve hanımı da 3. çocuğa hamile ise 10 yıllık süreç içerisinde 3 çocuk sahibi rahatlıkla olduğunu söyleyebiliriz.
Hz. Musa nereye doğru yola çıktı?
Bazı müfessirlerimiz ve tarihçilerimiz bu seferinin yönünün Mısır olduğunu söylüyorlar.
Ancak Kasas Sûresi 33.ayetine baktığımızda bunun doğru olmadığını görebiliyoruz. Hz. Mûsâ halen adının karıştığı bir cinayet davasının sıkıntısını ve korkusunu çekiyor. “Ben onlardan birini öldürdüm, bu cinayet ortada dururken ve halen aydınlanmamışken ben nasıl Mısır’a gidebilirim ki?” diyor.
Hz. Mûsâ, neden Medyen’de örgütlenmiyor; orada bir faaliyet başlatıp kendine bir teşkilat kurmuyor, bir grup insan orada kazanma yoluna girmiyor?
Hiçbir peygamberin dünyevi anlamda bir iktidar hesabı olmadı; onlar yönetimi ele geçirmek değil, halkı ıslah etmek için harekete geçtiler.
Hz. Mûsâ’nın Medyen’den çıkışı ve Tûr-i Sînâ’da ateşi görüşü ile alakalı olan tabloyu Kur’ân’dan üç yerden okuyoruz:
اِذْ رَاٰ نَارًا فَقَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُٓوا اِنّ۪ٓي اٰنَسْتُ نَارًا لَعَلّ۪ٓي اٰت۪يكُمْ مِنْهَا بِقَبَسٍ اَوْ اَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى
“Hani bir ateş görmüştü de ailesine, “Siz burada kalın, ben bir ateş gördüm (oraya gidiyorum). Umarım ondan size bir kor ateş getiririm yahut ateşin başında, yol gösterecek birini bulurum” demişti.” (Tâhâ 20/10)
فَلَمَّا قَضٰى مُوسَى الْاَجَلَ وَسَارَ بِاَهْلِه۪ٓ اٰنَسَ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ نَارًاۚ قَالَ لِاَهْلِهِ امْكُثُٓوا اِنّ۪ٓي اٰنَسْتُ نَارًا لَعَلّ۪ٓي اٰت۪يكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ جَذْوَةٍ مِنَ النَّارِ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ
“Mûsâ, süreyi tamamlayıp ailesiyle yola çıkınca, Tûr tarafında bir ateş görmüş ve ailesine, “Siz burada kalın, ben bir ateş gördüm, (oraya gidiyorum). Umarım oradan size bir haber ya da ısınmanız için ateşten bir kor getiririm” dedi.” (Kasas 28/29)
اِذْ قَالَ مُوسٰى لِاَهْلِه۪ٓ اِنّ۪ٓي اٰنَسْتُ نَارًاۜ سَاٰت۪يكُمْ مِنْهَا بِخَبَرٍ اَوْ اٰت۪يكُمْ بِشِهَابٍ قَبَسٍ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ
“Hani Mûsâ, ailesine, “Ben bir ateş gördüm, ondan size bir haber yahut ısınasınız diye bir kor ateş getireceğim” demişti.” (Neml 27/7)
Tâhâ 10’da; eksende ne var?
Hz. Mûsâ’nın bir baba olarak bir çırpınışı var.
Kasas 29’da eksende ne var?
Hz. Mûsâ’nın bir damat olarak sözünü tutmasının ve sefere çıkmasının bir haberi var.
Neml 7’de eksende ne var?
Hz. Mûsâ’nın ailesinin o sefer sırasında nasıl bir zorluk içerisinde olduklarının bilgisi var.
Hz. Mûsâ’ya gelen ilk vahyin o muhteşem sahnesini biz Kur’ân-ı Kerim’de 6 yerden okuyoruz. Neresi bu 6 yer?
Kasas 28/29-35
Tâhâ 20/9-48
Meryem 19/51-53
Neml 27/7-12
Şuarâ 26/10-17
Nâziât 79/15-19
İlk vahyin indiği yer neresi? Tûr-i Sînâ, yani Sînâ Dağı… Dağın eteklerinde olan yer ise Mukaddes Vadi olan Tuva Vadisi…
Vahye zemin olmuş dört önemli dağ vardır:
Rahmet Dağı-Arafat
Nûr Dağı-Mekke
Sînâ Dağı-Sînâ Çölü (Mısır)
Zeytin Dağı-Kudüs
Sînâ Dağı 2600 kusur metre yüksekliğinde olan bu dağa neredeyse 2 saatte çıkıyorsunuz.
Tuva Vadisi’nde bulunan kilise, yapı itibari ile dünyanın en eski mabetlerinden biridir. Miladî 527-565 yılları arasında Roma Kralı Jüstinyen’in yaptırdığı söylenir. Buranın ismi; Azize Katerina Kilisesi’dir.
Bu kilisenin en önemli özelliklerinden biri de oradaki zengin kütüphanedir. Çoğunluğu el yazma eserleri ile dolu bir kütüphanesi ve tarihi anlamda çok önemli olan resimler olduğu bilinmektedir.
فَلَمَّٓا اَتٰيهَا نُودِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْاَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ اَنْ يَا مُوسٰٓى اِنّ۪ٓي اَنَا۬ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَۙ
“Mûsâ, ateşin yanına gelince, o mübarek yerdeki vadinin sağ tarafındaki ağaçtan şöyle seslenildi: “Ey Mûsâ! Şüphesiz ben, evet, ben âlemlerin Rabbi olan Allah’ım.” (Kasas 28/30)
Üç yerde geçen ayetler:
يَا مُوسٰٓى اِنّ۪ٓي اَنَا۬ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَ
“Ey Mûsâ! Şüphesiz ben, evet, ben âlemlerin Rabbi olan Allah’ım.” (Kasas 28/30)
فَلَمَّٓا اَتٰيهَا نُودِيَ يَا مُوسٰى
Ateşe doğru gidince ona seslenildi: Ey Musa.
اِنّ۪ٓي اَنَا۬ رَبُّكَ
“Şüphe yok ki ben senin Rabbinim.” (Tâhâ 20/11, 12)
وَسُبْحَانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ
“Âlemlerin Rabbi olan Allah yücedir, her türlü kusur ve noksanlıktan münezzehtir!” (Necm 27/8)
Sorulması gereken sorular:
1. Konuşan Rabbimiz, “acaba kendi sesi ile mi yoksa başka bir ses ile mi konuştu?”
وَكَلَّمَ اللّٰهُ مُوسٰى تَكْل۪يمًاۚ “Allah, Mûsa ile de doğrudan konuştu.” (Nisa 4/164)
2. Konuşan Rabbimiz, “acaba nasıl bir ses ile konuştu?”
3. Konuşan Rabbimiz, “acaba nasıl bir ses tonu ile konuştu?”
4. Konuşan Rabbimiz, “acaba hangi dil ile konuştu?”
5. Konuşan Rabbimiz, “acaba tek bir cihetten mi yoksa her cihetten yani yönden mi konuştu?”
“Ben bu sesin Allah’ın kelamı olduğunu biliyorum; çünkü bu kelamı bütün yönlerden ve bütün bedenimle işitiyorum.” (Ebussuud Tefsiri, c. 9, s. 3929)
İki soru:
1. Başka bir peygamber bu şekilde vahye muhatap olmuş mudur? Yoksa bu Hz. Mûsâ’ya has bir durum mudur?
2. Neden Hz. Mûsâ böyle çok özel bir buluşma ile ilk vahye muhatap olmuştur?
İlk soru ile başlayalım;
1. Başka bir peygamber bu şekilde vahye muhatap olmuş mudur? Yoksa bu Hz. Mûsâ’ya has bir durum mudur?
2. Neden Hz. Mûsâ böyle çok özel bir buluşma ile ilk vahye muhatap olmuştur?
Hz. Mûsâ neler yaşamış 40 yaşına kadar?
1. Öz annesi, sütannesi olmuş
2. 30 yıl insanlık tarihinin en zalim adamının sarayında yaşamış
3. 30 yıl boyunca asla sarayın zenginlik ve şatafatına aldanmamış
4. Her daim mazlumların yanında olmaya çalışmış
5. Adaletin ikâmesi için elinden geleni yapmaya gayret etmiş
6. Hataen birinin ölümüne sebep olmuş ve bunun tevbesini hakkıyla yapmış.
7. Kendini zalimin zulmüne teslim etmemiş ve Medyen’e hicret etmiş
8. Hicret ettiği yurtta iffetini, emanetini, adaletini ve liyakatini korumuş
9. Sadakat üzere tam 10 yıl Hz. Şuayb’a talebe olmuş
10. Kalıp Medyen’de hayatını rahat bir şekilde sürdürebileceği yerde yine hicret yollarına düşmüş…
Ödenen bedel ne kadar âlî ise kazanılan mükâfatta o kadar yücedir.
Bu haftaki ödev ayetlerimiz:
Şuarâ 26/10-17
Neml 27/7-12
Meryem 19/51-53
Nâziât 79/15-19
Bu ayetleri okurken şu 5 sorunun cevabını bir bulmaya çalışalım:
1. Rabbimiz Hz. Mûsâ’ya neden “ayakkabılarını çıkar” dedi?
2. Rabbimiz Hz. Mûsâ’ya neden “yılana dönüşen asâ ile beyazlaşan el mucizelerini” verdi?
3. Rabbimiz neden Hz. Mûsâ’ya verdiği gibi Efendimiz’e ilk buluşmada böyle mucizeler vermedi?
4. Rabbimiz neden Hz. Mûsâ’ya Hz. Hârûn’u yardımcı olarak verdi?
5. Rabbimiz neden Hz. Mûsâ’ya önce tevhidden, sonra namazdan, sonra kıyametten bahsetti?
