Ahzab Sûresi 6. ayette Rabbimiz şöyle buyurur: “Nebi, müminlere kendi öz canlarından daha önceliklidir. O’nun hanımları ise müminlerin anneleridir.” Bu açık beyan Efendimiz’in Hücre-i Saadet’ine girme şerefine nail olmuş, yeryüzünün en bahtiyar hanımları ile bizler arasındaki hukuku belirlemektedir. Bu hukuka göre kendi öz annelerimiz ne ise, onlarda odur. Bu açık hükümden dolayı onları öz annelerimizden daha iyi tanıma zorunluluğumuz vardır.
Bu sorumluluk gereği, gelin bu hanımlar âleminin sultanlarını hiç değilse kimlik bilgileri bağlamında tanımaya çalışalım ve daha fazla detayı ise bu konuda yapılmış çalışmalara havale edelim.
1- Hatice binti Huveylid: Hz. Hatice validemiz, Efendimiz’in ilk eşi ve İbrahim dışındaki, 4 kız, 2 erkek, toplam 6 çocuğunun annesidir. Hatice validemiz Efendimiz’den önce Ebu Hale ibn Zürare ile ondan sonrada Atik b. Âiz ile evlenmiştir. Bu ilk iki evliliğinden Hind ve Haris isimli 2 erkek çocuğu, yine Hind isimli bir kız çocuğu olmuştur. 37 yaşında iken 2.eşi Atik’i yitirmiş, 3 sene dul kalmış, içlerinde Ebu Cehil’inde bulunduğu birçok Mekkelinin evlilik tekliflerini kabul etmeyerek, Muhammedü’l Emin’i kendine eş olarak seçmiştir. Demek ki, Efendimiz gençliğinin zirvesinde iken, kendinden 15 yaş büyük ve o gün için 3 çocuk sahibi dul bir hanım ile evlenmiştir.
Kabilesi: Benî Esed (Mekke)
Evlilik Yaşı: 40
Evli Kaldığı Dönem: 15 yıl Nübüvvet öncesi, 10 yıl Nübüvvet sonrası, tam 25 yıl.
Vefat Tarihi ve Yaşı: Nübüvvetin 10. yılı, 65 yaşında.
2- Sevde binti Zem’a: Efendimiz’in Hatice validemizden sonraki 2. eşidir. Bir iman abidesi olan bu annemiz, Nübüvvetin ilk yıllarında eşi Sekran ibn Amr ile beraber Müslüman olmuştur. Mekke imana dar gelmeye başlayınca ailece Habeşistan’a hicret etmişlerdir. Bu iman ailesi bir müddet orada kalmış, sonra Mekke’ye geri dönmüşlerdir. Bu geri dönüşün üzerinden çok geçmeden Sekran ibn Amr vefat etmiş ve Sevde validemiz 6 çocuğu ile ortada dul kalmıştır. Hatice validemizin vefatından sonra da Osman b. Ma’zun’un hanımı Havle binti Hakim’in ısrar ve vesilesi ile Efendimiz, Sevde validemiz ile evlenmiştir.
Kabilesi: Âmir ibn Lü’ey (Mekke)
Evlilik Yaşı: 50
Evli Kaldığı Dönem: 13
Vefat Tarihi ve Yaşı: Hicri 19, 68 yaşında.
3- Aişe binti Ebîbekir: Sıddık bir babanın sıddıka kızı olan Hz.Aişe validemiz, Efendimiz’den önce Mekke’nin sayılı büyüklerinden biri olan Mu’tim ibn Adiyy’in oğlu Cübeyr ile nişanlıydı. İslami davetin sesinin yükselmesinden rahatsız olan Mu’tim bu nişanı bozdu. Bu olay sonrası Efendimiz Nübüvvet’in 11. yıllarının başında Mekke’de Aişe validemiz ile nişanlandı ve hicretten sonra Medine’de de evlendi.
Kabilesi: Benî Teym (Mekke)
Evlilik Yaşı: 18
Evli Kaldığı Dönem: 9
Vefat Tarihi ve Yaşı: Hicri 58, 74 yaşında.
4- Hafsa binti Ömer: Büyük İslam şahsiyeti Hz. Ömer’in kızı olan Hafsa validemiz, Efendimiz’in hanımları içerisinde okuma ve yazmayı bilen istisnai bir hanımdır. Efendimiz’den önce Huneys ibn Huzafe ile evliydi. Mekke’de, eşi ile birlikte iman edip, o zor günlerde imanlarının bedelini ödemiş, sonra diğer müminler gibi Medine’ye hicret etmişlerdi. Hz. Huneys, Bedir gazvesine katılmış ve bu gazvede aldığı yaralar neticesinde bir müddet sonra Medine’de vefat etmiştir. Hafsa validemiz bu olay sonrasında da Efendimiz ile evlenip, müminlerin annelerinden biri olmuştur.
Kabilesi: Benî Adiyy (Mekke)
Evlilik Yaşı: 22
Evli Kaldığı Dönem: 8
Vefat Tarihi ve Yaşı: Hicri 45, 64 yaşında.
5- Zeyneb binti Huzeyme: Hz. Zeyneb, Hücre-i Saadet’e girmeden önce Ümmü’l-Mesakin/Yoksulların Anası diye anılırdı. Nübüvvet evine gelin olarak geldiğinde, bu lakabının üstüne birde Müminlerin Anası olma şerefini kazandı. Meymune validemiz ile ana bir kardeş olan Hz. Zeyneb, daha Mekke’de iken Müslüman olmuş ve Efendimiz’in büyük amcası Haris’in oğlu Tufeyl ile evlenmişti. Bu evlilik fazla yürümemiş, eşi ile boşanınca bu sefer Tufeyl’in küçük kardeşi, Bedir gazvesinin ilk şehidi Ubeyde ibn Haris ile evlenmişti. Ubeyde Bedir’de şehit olunca da, meşhur sahabî Abdullah ibn Cahş ile evlenmişti. Bu evlilikte fazla sürmemiş, Abdullah ibn Cahş Uhud’da çok arzuladığı şehadete kavuşmuş, Zeyneb validemiz ise 3. kez dul kalmış ve en sonunda Efendimiz ile evlenmişti.
Kabilesi: Emir ibn Sa’sa (Necid)
Evlilik Yaşı: 30
Evli Kaldığı Dönem: Sadece 3 ay
Vefat Tarihi ve Yaşı: Hicri 4, 30 yaşında.
Muhammed Emin YILDIRIM