Sîret-i Enbiyâ derslerimizde bu hafta konumuz Hz. Mûsâ’nın (as) karşısındaki güç olan Firavun’du. Muhammed Emin Yıldırım hocamız, “Zulmün ve Zalimliğin Zirvesi Firavun” serlevhasının altında, Firavun’un şahsiyetini, mücadelesini, yönetim şeklini, zulümlerini ve akıbetini ayetlerin gölgesinde anlattı. Bu ders vesilesi ile neden Kur’ân’ın bu kadar Firavun’a yer verdiğini daha iyi anlamış olduk…
Dersten Cümleler
Ümmet-i Muhammed, nicedir ne düşmanlarını ne dostlarını hakkı ile tanımıyor…
Amansız düşmanımız: Tağut
Kur’ân-ı Kerim önümüze 6 tağut modeli koyuyor:
– Yönetim ve Siyaset Tağutu
– Bürokrasi ve Mütref Tağutu
– Bilgi ve Kuvvet Tağutu
– Sermaye ve Mülk Tağutu
– Din ve Menfaat Tağutu
– Nifak ve Kompleks Tağutu
Kim bunlar?
Yönetim ve Siyaset Tağutu: Firavun
Bürokrasi ve Mütref Tağutu: Mele
Bilgi ve Kuvvet Tağutu: Hâmân
Sermaye ve Mülk Tağutu: Kârûn
Din ve Menfaat Tağutu: Bel’am
Nifak ve Kompleks Tağutu: Sâmirî
“Rabbim Allah’tır dediği için birini katledeceksiniz?” (Mü’minün 40/28)
Efendimiz’in (sas) karşısında da o gün mücadele ettiği üç sınıf/üç cephe vardı: Küfür cephesi, Nifak cephesi ve Cehalet cephesi…
Ne yaptı Efendimiz (sas)?
– Küfür cephesi ile strateji üzerinden
– Nifak cephesi ile tedbir üzerinden
– Cehalet cephesi ile merhamet üzerinden mücadele etti.
Alınması gereken mesajlar:
– Firavun ibretamiz bir model; Firavunluk ise bir yaşam tarzıdır.
– Firavun insanlık tarihinin en büyük zalimi; Firavunluk ise siyasal ve toplumsal bir düzen şeklidir.
– Firavun tarihin en azgın lideri; Firavunluk ise küresel ve yerel bazda insanlığı ifsat etme sisteminin adıdır.
– Firavun zulmün zirve hali; Firavunluk ise çok kötü bir kişilik ve karakter örneğidir.
– Firavun haddi aşan bir tağut, Firavunluk ise menfi bir ahlâk örneğidir.
Üç tefekkür ifadesi:
– Firavun’a kızıp firavunluğa hayran olmak
– Firavun’a kızıp firavunluğa dost olmak
– Firavun’a kızıp firavunluk yapmak
O kadar çok etrafımızda;
Firavun gibi bir baba
Firavun gibi bir koca
Firavun gibi bir hoca
Firavun gibi bir patron
Firavun gibi bir müdür
Firavun gibi bir bey
Firavun gibi bir başkan
Ve daha niceleri var ki…
Firavun; kelimesi, eski Mısır dilinde “büyük ev” anlamındaki per’aodan (per‘aâ) gelmektedir. Mısır krallarının genel adıdır.
Üç önemli Firavun:
1. İsrâiloğullarına zulüm ve baskıyı başlatan Firavun I. Séti (M. Ö. 1296-1279)
2. Hz. Mûsâ dünyaya geldiğinde tahtta bulunan Firavun II. Ramses (M. Ö. 1279-1212)
3. Hz. Mûsâ’nın mücadele ettiği Firavun II. Ramses’in oğlu Menephtah (M. Ö. 1212-1201)
Kur’ân-ı Kerim’de Firavun’un Geçtiği Ayetler
– Bakara 2/49, 50
– Âl-i İmrân 3/11
– A’râf 7/103, 104, 109, 113, 123, 127, 130, 137, 141
– Enfâl 8/ 52, 54 (iki kez)
– Yûnus 10/75, 79, 83, (iki kez) 88, 90
– Hûd 11/97 (üç kez)
– İbrâhîm 14/6
– İsrâ 17/101, 102
– Tâhâ 20/24, 43, 60, 78, 79
– Mü’minûn 23/46
– Şuarâ 26/11, 16, 23, 41, 44, 53
– Neml 27/12
– Kasas 28/3, 4, 6, 8, (iki kez) 9, 32, 38
– Ankebût 29/39
– Sâd 38/12
– Mü’min 40/24, 26, 28, 29, 36, 37, (iki kez) 45, 46
– Zuhruf 43/46, 51
– Duhân 44/17, 31
– Kâf 50/13
– Zâriyât 51/38
– Kamer 45/41
– Tahrîm 66/11 (iki kez)
– Hâkka 69/ 9
– Müzzemmil 73/15, 16
– Naziât 79/17
– Burûc 75/18
– Fecr 89/10
Kur’ân-ı Kerim’de Firavun
1. Firavun’un Şahsiyeti
2. Firavun’un Hz. Mûsa ile Mücadelesi
3. Firavun’un Yönetim Şekli
4. Firavun’un Zulümleri
5. Firavun’un Akıbeti
Firavun’un Şahsiyeti
1. Hakikat düşmanı (Âl-i İmrân 3/11)
2. Hakikati inkâr eden (A’raf 7/103)
3. Elçilere karşı gelen (A’raf 7/103)
4. Hakikati karartmaya çalışan (A’raf 7/109)
5. Kibirde zirve olan (Yûnus 10/75)
6. Kötülükte sınır tanımayan (Yûnus 10/75)
7. Üstünlük taslayan ve azgınlaşan (Yûnus 10/83)
“Git Firavun’a şüphe yok ki pek azdı o.” (Taha 24)
8. Haddi aşan ve taşkınlık yapan (Yûnus 10/83)
9. İlahlık taslayan (Kasas 28/38)
“Sizin benden başka bir ilahınız olduğunu bilmiyorum.”
10. Rablık iddiasında bulunan (Nâzi’ât 79/24)
“Ben, sizin en yüce Rabbinizim demişti.”
11. Ahiret/hesap yokmuş gibi yaşayan (Kasas 28/39)
12. Yalancılıkta mahir olan (Mü’min 40/28)
13. İnananlarla alay eden (Mü’min 40/36)
Firavun’un Yönetim Şekli
1. Halkın gözünü boyamak için büyücüleri kullanması (A’raf 7/112)
2. Kendine muhalefet edenleri hain olarak göstermesi (A’raf 7/110)
“Sizi topraklarınızdan sürüp-çıkarmak istiyor. Bu durumda ne buyuruyorsunuz?”
3. Zulmünü devam ettirebilmesi için yakınlarına imkânlar bahşetmesi (A’raf 7/113)
“Sihirbazlar Firavun’a gelip dediler ki: “Eğer biz galip olursak, herhalde bize bir karşılık (armağan) var, değil mi?”
4. Zulüm, baskı, tehdit ve şantaj ile halkını korkutmaya çalışması (A’raf 7/127)
5. Üstünlüğünü göstermek için ihtişamlı saraylar ve yapılar inşa etmesi (A’raf 7/137)
6. Ataları ile övünmesi ve atalarını kendi iktidarı için kullanması (Yûnus 10/78)
Dediler ki: “Bizi atalarımızı üzerinde bulduğumuz yoldan döndüresin de…”
7. Kendisini uyaranları yönetimi ele geçirmek isteyenler olarak nitelendirmesi (Yûnus 10/78)
“…Yeryüzünde hâkimiyet ikinizin eline geçsin diye mi bize geldin? Biz ikinize de inanmıyoruz.”
8. Halkını ve askerlerini kötü işler için kullanması (Hûd 11/97)
9. Halkını saptırması, onların algılarını yönetmesi ve hakikati öğrenmemeleri için planlar yapması (Tahâ 20/79)
10. Kendini ve halkını övmesi, İsrâiloğulları ve inananları ise aşağı görmesi (Şu’arâ 26/56)
11. Yönettiklerini iyice ezmek için kamplara ayırması (Kasas 28/4)
“Şüphe yok ki, Firavun yeryüzünde (ülkesinde) büyüklük taslamış ve oranın halkını sınıflara/gruplara ayırmıştı. Onlardan bir kesimini eziyordu…”
12. Eğriyi düz, yalanı doğru göstermek için propagandayı çokça kullanması (Mü’min 40/29)
13. Hileli bir düzen kurması ve her türlü tuzağı uygulaması (Mü’min 40/37)
“Böylece Firavun hilesiyle kavminin aklını çeldi; onlar da kendisine körü körüne boyun eğdiler. Doğrusu onlar, iyice yoldan çıkmış bir topluluktu.” (Zuhruf 43/54)
Firavun’un Zulümleri
1. Baskının, şantajın, işkencenin en şiddetlisini uygulaması (Bakara 2/49)
2. Erkek çocuklarını boğazlatması (Bakara 2/49)
3. Kız çocuklarını sağ bırakıp hayasızlaştırması (Bakara 2/49)
4. Halkının neye, nasıl, nereye kadar iman edeceğini belirlemesi (A’raf 7/123)
5. İtaat etmeyenlerin ellerini ve ayaklarını çaprazvari bir şekilde kestirmesi (A’raf 7/124)
6. En acımasız işkenceleri yaptıktan sonra öldürmesi (A’raf 7/124)
Firavun’un Akıbeti
1. Öğüt alsın diye mucizelere şahit kılınması (A’raf 7/130)
“Andolsun biz, Firavun ailesini, öğüt alsınlar diye yıllarca süren kıtlık ve ürün eksikliği ile cezalandırdık.”
“Bunun üzerine, ayrı ayrı mucizeler (ayetler) olarak üzerlerine tufan, çekirge, buğday güvesi, kurbağa ve kan musallat kıldık. Yine büyüklük tasladılar ve suçlu-günahkâr bir kavim oldular.” (A’raf 7/133)
2. Azap gelince Hz. Musa’ya başvurup sonra yine şımarması (A’raf 7/134)
“Başlarına iğrenç bir azap çökünce, dediler ki: “Ey Mûsâ, Rabbine -sana verdiği ahid adına- bizim için dua et. Eğer bu iğrenç azabı üzerimizden çekip-giderirsen, andolsun sana iman edeceğiz ve İsrâiloğulları’nı seninle göndereceğiz.” (A’raf 7/134)
3. Boğulmak üzereyken iman ettiğini söylemesi (Yûnus 10/90)
“Nihayet boğulmak üzere iken, “İsrâiloğulları’nın iman ettiğinden başka hiçbir ilâh olmadığına inandım. Ben de müslümanlardanım” dedi.”
“Fakat şimdi mi? Hâlbuki bundan evvel isyan etmiştin, bozgunculardan olmuştun.” (Yûnus 10/91)
4. İnananların gözlerinin önünde dehşetli bir halde boğulması (Bakara 2/50)
“Firavun’un ailesini/adamlarını/taraftarlarını da gözünüzün önünde denizde boğduk.” (Bakara 2/50)
5. Cesedinin korunması ve insanlığa ibret olarak sunulması (Yûnus 10/92)
“Bugün ise, senden sonrakilere bir ayet (tarihi bir belge, ibret) olman için seni yalnızca bedeninle kurtaracağız (herkese cesedini göstereceğiz). Gerçekten insanlardan çoğu, Bizim ayetlerimizden habersizdirler.”
6. Hem dünyada hem ahirette lanete uğraması (Hûd 11/99)
7. Kabirde, kıyamette ve cehennemde en ağır cezalara çarptırılması (Mü’min 40/46)
“Onlar sabah akşam o ateşe sokulurlar. Kıyametin kopacağı gün de: Firavun ailesini azabın en çetinine sokun (denilecek)!”
